قانون تامین اجتماعی
قانون تأمین اجتماعی
با اعمال آخرین اصلاحات
فصل اول - تعاریف - كلیات
ماده 1 به منظور اجراء و تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی و استقرار نظام هماهنگ و متناسب با برنامه‌های تأمین اجتماعی، همچنین تمركز وجوه و درآمدهای موضوع قانون تأمین اجتماعی و سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از محل وجوه و ذخائر، سازمان مستقلی به نام «سازمان تأمین اجتماعی» وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی كه در این قانون «سازمان» نامیده می‌شود، تشكیل می‌گردد سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است و امور آن منحصراً طبق اساسنامه‌ای كه به تصویب هیأت وزیران می‌رسد، اداره خواهد شد تبصره 1 صندوق تأمین اجتماعی موضوع ماده 10 قانون تشكیل وزارت بهداری و بهزیستی، مصوب تیرماه 1355 در سازمان ادغام و كلیه وظایف و دارایی و مطالبات و دیون و تعهدات صندوق مذكور، به سازمان منتقل میشودتبصره 2 كلیه واحدهای اجرائی تأمین اجتماعی سازمان‌های منطقه‌ای بهداری و بهزیستی استانها، موضوع ماده 6 قانون تشكیل وزارت بهداری و بهزیستی مصوب تیرماه 1355، از سازمان‌های مذكور منتزع و با كلیه وظایف و دارایی و مطالبات و دیون و تعهدات به «سازمان» منتقل میشودتبصره 3 كلیه كاركنان سازمان تأمین اجتماعی سابق كه در اجرای ماده 6 قانون تشكیل وزارت بهداری و بهزیستی به سازمان‌های منطقه‌ای بهداری و بهزیستی استانها منتقل شده‌اند و همچنین كارمندانی كه توسط سازمان‌های مذكور به منظور انجام وظایف مربوط به تأمین اجتماعی در نواحی بهداری و بهزیستی طبق آئین‌نامه استخدامی بیمه‌های اجتماعی استخدام شده و عملاً در كار تأمین اجتماعی اشتغال دارند و كلیه حقوق و مزایای خود را از محل اعتبارات پرسنلی و اد اری تأمین اجتماعی دریافت می‌دارند به سازمان منتقل می‌شوند ماده 2 تعاریف:
بیمه شده شخصی است كه راساً مشمول مقررات تأمین اجتماعی بوده و با پرداخت مبالغی به عنوان حق بیمه حق استفاده از مزایای مقرر در این قانون را داردخانواده بیمه شده شخص یا اشخاصی هستند كه به تبع بیمه شده از مزایای موضوع این قانون استفاده میكنندكارگاه محلی است كه بیمه شده به دستور كارفرما یا نماینده او در آن‌جا كار میكندكارفرما شخص حقیقی یا حقوقی است كه بیمه شده به دستور یا به حساب او كار می‌كند كلیه كسانی كه به عنوان مدیر یا مسئول عهده‌دار اداره كارگاه هستند نماینده كارفرما محسوب می‌شوند و كارفرما مسئول انجام كلیه تعهداتی است كه نمایندگان مزبور در قبال بیمه شده به عهده میگیرندمزد یا حقوق یا كارمزد در این قانون شامل هرگونه وجوه و مزایای نقدی یا غیرنقدی مستمر است كه در مقابل كار به بیمه شده داده میشودحق بیمه عبارت از وجوهی است كه به حكم این قانون و برای استفاده از مزایای موضوع آن به سازمان پرداخت میگرددبیماری، وضع غیرعادی جسمی یا روحی است كه انجام خدمات درمانی را ایجاب می‌كند یا موجب عدم توانایی موقت اشتغال به كار می‌شود یا این كه موجب هر دو در آن واحد میگرددحادثه از لحاظ این قانون اتفاقی است پیش‌بینی نشده كه تحت تأثیر عامل یا عوامل خارجی در اثر عمل یا اتفاق ناگهانی رخ می‌دهد و موجب صدماتی بر جسم یا روان بیمه‌شده میگرددغرامت دستمزد به وجوهی اطلاق می‌شود كه در ایام بارداری، بیماری و عدم توانایی موقت اشتغال به كار و عدم دریافت مزد یا حقوق به حكم این قانون به جای مزد یا حقوق به بیمه شده پرداخت میشودوسائل كمك پزشكی (پروتز و اروتز) وسایلی هستند كه به منظور اعاده سلامت یا برای جبران نقص جسمانی یا تقویت یكی از حواس به كار میروندكمك ازدواج مبلغی است كه طبق شرایط خاصی برای جبران هزینه‌های ناشی از ازدواج به بیمه شده پرداخت میگرددكمك عائله‌مندی مبلغی است كه طبق شرایط خاص در مقابل عائله‌مندی توسط كارفرما به بیمه شده پرداخت میشوداز كارافتادگی كلی عبارتست از كاهش قدرت كار بیمه شده‌به نحوی كه نتواند با اشتغال به كار سابق یا كار دیگری بیش از یك سوم از درآمد قبلی خود را به دست آورداز كارافتادگی جزئی عبارتست از كاهش قدرت كار بیمه‌شده به نحوی كه با اشتغال به كار سابق یا كار دیگر فقط قسمتی از درآمد خود را به دست آوردمستمری عبارت از وجهی است كه طبق شرایط مقرر در این قانون به منظور جبران قطع تمام یا قسمتی از درآمد به بیمه شده و در صورت فوت او برای تأمین معیشت بازماندگان وی به آنان پرداخت میشودغرامت مقطوع نقص عضو مبلغی است كه به طور یك جا برای جبران نقص عضو یا جبران تقلیل درآمد بیمه‌شده به شخص او داده میشودكمك كفن و دفن مبلغ مقطوعی است كه به منظور تأمین هزینه‌های مربوط به كفن و دفن بیمه شده در مواردی كه خانواده او این امر را به عهده می‌گیرند پرداخت می‌گردد ماده 3تأمین اجتماعی موضوع این قانون شامل موارد زیر می‌باشد:
حوادث و بیماری‌ها
بارداری
غرامت دستمزد
از كارافتادگی
بازنشستگی
مرگ
مقرری بیمه بیكاری
تبصره 1 : مشمولین این قانون از كمك‌های ازدواج و عائله‌مندی طبق مقررات مربوط برخوردار خواهند شدتبصره 2 : ملاك تشخیص سن برای برخورداری از مزایای قانون تأمین اجتماعی شناسنامه‌ای است كه در بدو بیمه شدن به سازمان تأمین اجتماعی ارائه شده یا می‌شود و هرگونه تغییراتی كه پس از آن در شناسنامه به عمل آید برای سازمان یاد شده معتبر نخواهد بود افراد تحت تكفل بیمه شده نیز مشمول این حكم خواهند بود ماده 4 : مشمولین این قانون عبارتند از:
افرادی كه به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق كار میكنندسازمان تأمین اجتماعی مكلف است با استفاده از مقررات عام قانون تأمین اجتماعی صاحبان حرف و مشاغل آزاد را به صورت اختیاری در برابر تمام یا قسمتی از مزایای قانون تأمین اجتماعی بیمه نماید چگونگی انجام بیمه و نرخ حق‌بیمه و همچنین میزان مزایای مربوطه به موجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود كه به تصویب هیأت دولت خواهد رسید تبصره 1 : بیمه شده مختار است كه سطح درآمد ماهانه خود را كه مبنای پرداخت حق‌بیمه قرار می‌گیرد بین حداقل و حداكثر دستمزد قانونی انتخاب نمایدتبصره 2 : از تاریخ تصویب این قانون مفاد بند ب و تبصره 3 ماده 4 قانون و همچنین آئین‌نامه مربوط ملغی میگرددتبصره 3 : كلیه اتباع ایرانی اعم از شاغل و یا غیرشاغل در فعالیتهای مختلف در خارج از كشور كه بیمه آنان با مقررات قانون تأمین اجتماعی و تغییرات بعدی آن مغایرت نداشته باشد می‌توانند بطور اختیاری مشمول مقررات این قانون و آئین‌نامه‌های مربوط قرار گیرند، مشروط بر اینكه بیمه شده حق بیمه خود را به‌طور منظم پرداخت نماید، بدیهی است سازمان در مورد این قبیل از بیمه‌شدگان مانند سایر بیمه‌شدگان داخل كشور مكلف به ارائه خدمات و انجام تعهدات قانونی براساس آئین‌نامه و مقررات مربوط در ایران خواهد بوددریافتكنندگان مستمریهای بازنشستگی، ازكارافتادگی، و فوتتبصره 1 : مستخدمین وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شركت‌های دولتی و مستخدمین مؤسسات وابسته به دولت كه طبق قوانین مربوط به نحوی از انحاء از موارد مذكور در ماده سه این قانون بهره‌مند می‌باشند در سایر مواردی كه قوانین خاص برای آنها وجود ندارد طبق آئین‌نامه‌ای كه به پیشنهاد وزارت رفاه اجتماعی و تأیید سازمان امور اداری و استخدامی كشور به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید تابع مقررات این قانون خواهند بودتبصره 2 : مشمولین قانون استخدام نیروهای مسلح و افزارمندان مشمول قانون تعاون و بیمه بازنشستگی افزارمندان ارتش از شمول این قانون خارج بوده و تابع قانون و مقررات خاص خود خواهند بودتبصره 3 : ملغی گردیدهتبصره 4 : مشمولین قانون حمایت كارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و ازكارافتادگی و فوت كماكان تابع مقررات قانون مذكور خواهند بود. مؤسسات مشمول قانون مذكور مكلفند با اعلام سازمان تأمین خدمات درمانی حق‌بیمه درمانی سهم خود و بیمه‌شده را كسر و توسط صندوق حمایت مربوط به سازمان نامبرده بپردازند میزان حق‌بیمه درمانی موضوع این ماده تابع ضوابط و مقررات بیمه خدمات درمانی موضوع قانون تأمین خدمات درمانی مستخدمین دولت است و نحوه وصول آن عیناً به ترتیبی است كه در قانون حمایت كارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و ازكارافتادگی و فوت پیش‌بینی شده است تبصره 5 ـ در مواردي كه كارفرمايان موضوع بند(4) ماده (2) قانون تأمين‌اجتماعي مصوب 3/4/1354 اشخاص حقيقي باشند و همچنين مديران اشخاص حقوقي غيردولتي مي‌توانند با پرداخت حق بيمه سهم بيمه شده و كارفرما به ترتيب مقرر در ماده (28) قانون مذكور و اصلاحات بعدي آن از تاريخ اشتغال به كار در كارگاه در زمره مشمولين قانون مذكور قرار گيرند آئين‌نامه اجرائي اين تبصره شامل نحوه احتساب سوابق‌خدمت و پرداخت حق بيمه‌هاي معوقه بنا به پيشنهاد وزارت رفاه و تأمين اجتماعي به تصويب هيات وزيران خواهدرسيد (الحاقی به موجب قانون اصلاح قانون تأمين اجتماعي و برخي قوانين مربوط به منظور تشويق كارفرمايان به تأديه ديون معوقه سنواتي بابت حق بيمه و بيمه بيكاري كاركنان مصوب 87) ماده 5 :بیمه اتباع بیگانه كه طبق قوانین و مقررات مربوط در ایران به كار اشتغال دارند تابع مقررات این قانون خواهد بود مگر در موارد زیر:
در صورتی كه بین دول متبوع آنان و دولت جمهوری اسلامی ایران موافقتنامه‌های دوجانبه یا چندجانبه تأمین اجتماعی منعقد شده باشد كه در این صورت طبق موافقتنامه عمل خواهد شدهر گاه تبعه بیگانه طبق گواهی مقامات صالح دولت متبوع خود در مدت اشتغال در ایران در كشور خود یا در كشور دیگر در موارد پیش‌بینی‌شده در ماده 3 این قانون كلاً یا بعضاً بیمه شده باشند كه در این صورت در همان موارد از شمول مقررات این قانون معاف میباشندتبصره حوادث ناشی از كار اتباع كشورهای ملحق شده به مقاوله نامه شمارة (19) سازمان بین‌المللی كار از شمول بند (ب) مستثنی' می‌باشد و نرخ و مأخذ حق بیمه طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود كه توسط سازمان تأمین اجتماعی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید ماده 6 : اجرای هر یك از موارد مندرج در ماده سه این قانون درباره روستائیان و افراد خانواده آنها به تدریج در مناطق مختلف مملكت و به تناسب توسعه امكانات و مقدورات سازمان به پیشنهاد هیأت مدیره و تصویب شورای عالی سازمان باتوجه به ماده 117 این قانون خواهد بودماده 7 : افراد شاغل در فعالیت‌هایی كه تا تاریخ تصویب این قانون مشمول بیمه‌های اجتماعی نشده‌اند به ترتیب زیر به پیشنهاد هیأت مدیره و تصویب وزیر رفاه اجتماعی مشمول مقررات این قانون قرار خواهند گرفتموارد مذكور در بندهای (ج ـ د ـ هـ ـ و) ماده 3 این قانون به تدریج و با توجه به امكانات سازمان اجراء خواهد شد و در این صورت میزان حق بیمه با توجه به ماده 28 این قانون تا خاتمه سال 1354، 19% حقوق یا مزد و از اول سال 1355 معادل 21% حقوق و یا مزد خواهد بود كه در سال 1354 كارفرما 13% و بیمه شده 4% و دولت 2% و از سال 1355 كارفرما 14% و بیمه شده 5% و دولت 2% میپردازندموارد مذكور در بندهای الف و ب ماده 3 این قانون به تدریج و در صورتی اجراء خواهد شد كه سازمان وسایل و امكانات درمانی لازم را برای بیمه‌شدگان فراهم نموده باشد الزام كارفرمایان یا افرادی كه به موجب این ماده مشمول مقررات این قانون می‌شوند به تأدیه حق بیمه از تاریخی است كه بیمه آنها از طریق انتشار آگهی در روزنامه و یا كتباً اعلام می‌شود ماده 8 : بیمه افراد و شاغلین فعالیت‌هایی كه تا تاریخ تصویب این قانون به نحوی از انحاء مشمول مقررات قانون بیمه‌های اجتماعی یا قانون بیمه‌های اجتماعی روستائیان قرار گرفته‌اند با توجه به مقررات این قانون ادامه خواهد یافت تبصره : شرایط مربوط به ادامه تمام و یا قسمتی از بیمه‌های مقرر در این قانون برای كسانی كه به علتی غیر از علل مندرج در این قانون از ردیف بیمه‌شدگان خارج شوند به موجب آئین‌نامه مربوط تعیین خواهد گردید و به هر حال پرداخت كلیه حق بیمه در این قبیل موارد به عهده بیمه شده خواهد بود ماده 9 : ملغی شده است ماده 10 : از تاریخ اجرای این قانون سازمان بیمه‌های اجتماعی و سازمان بیمه‌های اجتماعی روستائیان در سازمان تأمین اجتماعی ادغام می‌شوند و كلیه وظایف و تعهدات و دیون و مطالبات و بودجه و دارایی و كاركنان آنها با حفظ حقوق و سوابق و مزایای استخدامی خود كه تا تاریخ تصویب و اجرای آئین‌نامه موضوع ماده 13 این قانون معتبر خواهد بود به سازمان منتقل می‌گردند ماده 11 : و تبصره آن ملغی شده است مواد 12 الی 17 و 19 الی 27 به موجب لایحة قانونی اصلاح قانون تشكیل سازمان تأمین اجتماعی مصوب 28/4/1358 شورای انقلاب و اساسنامة سازمان تأمین اجتماعی مصوب 10/6/1358 هیأت وزیران منسوخ گردیده است
ماده 18 : آئین‌نامه داخلی شورای عالی سازمان پس از تصویب شورا به موقع اجرا گذارده خواهد شد فصل دوم - منابع درآمد - مأخذ احتساب حق بيمه و نحوه وصول آن
ماده 28 منابع درآمد سازمان به‌شرح زير ميباشدحق بيمه از اول مهرماه تا پايان سال 1354 به ميزان‌بيست و هشت درصد مزد يا حقوق است كه هفت درصد آن به عهده‌بيمه شده و هجده درصد به عهده كارفرما و سه درصد به وسيله‌دولت تأمين خواهد شددرآمد حاصل از وجوه و ذخائر و اموال سازمانوجوه حاصل از خسارات و جريمه‌هاي نقدي مقرر در اين قانونكمكها و هداياتبصره 1 از اول سال 1355 حق بيمه سهم كارفرما بيست درصدمزد يا حقوق بيمه شده خواهد بود و با احتساب سهم بيمه شدهو كمك دولت حق بيمه به سي درصد مزد حقوق افزايش مييابدتبصره 2 دولت مكلف است حق بيمه سهم خود را به طور يكجا در بودجه سالانه كل كشور منظور و به سازمان پرداخت كندتبصره 3 سازمان بايد حداقل هر سه سال يك بار امور مالي‌خود را با اصول محاسبات احتمالي تطبيق و مراتب را به شورايعالي گزارش دهد ماده 29 نه درصد از مأخذ محاسبه‌حق بيمه مذكور در ماده28 اين قانون حسب مورد براي تأمين هزينه‌هاي‌ناشي از مواردمذكور در بندهاي الف و ب ماده 3 اين قانون تخصيص‌مي‌يابدو بقيه به ساير تعهدات اختصاص خواهد يافتتبصره
ماده 30غرامت دستمزد ايام بيماري‌بيمه‌شدگان كه ازطرف‌كارفرما پرداخت نمي‌شود به‌عهده سازمان مي‌باشد
تبصره ارزش مزاياي غير نقدي مستمرمانند مواد غذايي ـ پوشاك و نظاير آن طبق آيين‌نامه‌اي كه بهپيشنهاد هيأت مديره به تصويب شوراي عالي خواهد رسيد به طور مقطوعتعيين و حق بيمه از آن دريافت مي‌گردد ماده 31 در مورد بيمه‌شدگاني كه تمام يا قسمتي‌از مزد و درآمد آنها به وسيله مشتريان يا مراجعين تأمين مي‌شوددرآمد تقريبي هر طبقه يا حرفه مقطوعاً به پيشنهاد هيأت مديره وتصويب شوراي عالي تعيين و مأخذ دريافت حق بيمه قرار خواهد گرفت ماده 32در مورد بيمه‌شدگاني كه كارمزد دريافت‌مي‌دارند حق بيمه به مأخذ كل درآمد ماهانه آنها احتساب و دريافتمي‌گردد اين حق بيمه در هيچ مورد نبايد از حق بيمه‌اي كه به‌حداقل مزد كارگر عادي تعلق مي‌گيرد كمتر باشد ماده 33 حق بيمه كارآموزان بايد به نسبت مزديا حقوق آنها پرداخت شود و در هر حال ميزان حق بيمه در اين موردنبايد از ميزاني كه به حداقل مزد يا حقوق تعلق مي‌گيرد كمتر باشددر صورتي كه مزد يا حقوق كارآموزان كمتر از حداقل دستمزد باشد پرداخت‌مابه‌التفاوت حق بيمه سهم كارآموز به عهده كارفرما خواهد بود ماده 34 در صورتي كه بيمه شده براي دو ياچند كارفرما كار كند هر يك از كارفرمايان مكلفند به نسبت مزد يا حقوقي كه مي‌پردازند حق بيمه سهم بيمه شده را از مزد يا حقوقاو كسر و به انضمام سهم خود به سازمان پرداخت نمايند ماده 35 سازمان مي‌تواند در موارد لزوم با تصويب شوراي عالي سازمان مزد يا حقوق بيمه‌شدگان بعضي از فعاليت‌ها راطبقه‌بندي نمايد و حق بيمه را به مأخذ درآمد مقطوع وصول و كمك‌هاي‌نقدي را بر همان اساس محاسبه و پرداخت نمايد ماده 36. كارفرما مسئول پرداخت حق بيمه سهم خود و بيمهشده به سازمان مي‌باشد و مكلف است در موقع پرداخت‌مزد يا حقوق و مزايا سهم بيمه شده را كسر نموده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تأديه نمايد در صورتي كه كارفرما از كسرحق بيمه سهم بيمهشده خودداري كند شخصاً مسئول پرداخت آن خواهدبود، تأخير كارفرما در پرداخت حق بيمه يا عدم پرداخت آن رافع‌مسئوليت و تعهدات سازمان در مقابل بيمهشده نخواهد بودتبصره. بيمه‌شدگاني كه تمام يا قسمتي‌از درآمد آنها به ترتيب مذكور در ماده 31 اين قانون تأمين مي‌شودمكلفند حق بيمه سهم خود را براي پرداخت به سازمان به كارفرماتأديه نمايند ولي در هر حال كارفرما مسئول پرداخت حق بيمه خواهدبود ماده 37هنگام نقل و انتقال عين يا منافع‌موسسات و كارگاههاي مشمول اين قانون اعم از اين كه انتقالبه صورت قطعي ـ شرطي ـ رهني ـ صلح حقوق يا اجاره باشد و اعم‌از اين كه انتقال به طور رسمي يا غير رسمي انجام بگيرد انتقالگيرنده مكلف است گواهي سازمان را مبني بر نداشتن بدهي معوق‌بابت حق بيمه و متفرعات آن از انتقال‌دهنده مطالبه نمايددفاتراسناد رسمي مكلفند در موقع تنظيم سند از سازمان راجع به بدهي‌واگذاركننده استعلام نمايند در صورتي كه‌سازمان ظرف 15 روز از تاريخ ورود برگ استعلام به دفتر سازمان پاسخي به دفترخانه ندهددفترخانه معامله را بدون مفاصاحساب ثبت خواهد كرد در صورتي كه‌بنا به اعلام سازمان واگذاركننده بدهي داشته باشد مي‌تواند باپرداخت بدهي معامله را انجام دهد بدون اين كه پرداخت بدهي حق‌واگذاركننده را نسبت به اعتراض به تشخيص سازمان و رسيدگي بهميزان حق بيمه ساقط كنددر صورت انجام معامله بدون ارائه گواهي‌مذكور انتقال‌دهنده و انتقالگيرنده براي پرداخت مطالبات س ازمان‌داراي مسئوليت تضامني خواهند بودوزارتخانهها و موسسات و شركتهاي دولتي همچنين شهرداري‌ها و اتاق‌هاي اصناف و ساير مراجع ذيربط مكلفند در موقع تقاضاي تجديد پروانه كسب يا هر نوع فعاليت ديگرمفاصاحساب پرداخت حق بيمه را از متقاضي مطالبه نمايند در هر حال‌تجديد پروانه كسب موكول به ارائه مفاصاحساب پرداخت حق بيمهميباشدتبصرهسازمان مكلف است حداكثر پس‌از يك ماه از تاريخ‌ثبت تقاضا مفاصاحساب صادر و به تقاضاكننده تسليم نمايد ماده 38 در مواردي كه انجام كار به طور مقاطعه‌به اشخاص حقيقي يا حقوقي واگذار مي‌شود كارفرما بايد در قراردادي‌كه منعقد مي‌كند مقاطعه‌كار را متعهد نمايد كه كاركنان خود و همچنين كاركنان مقاطعه‌كاران فرعي را نزد سازمان بيمه نمايد و كل حق بيمه را به ترتيب مقرر در ماده 28 اين قانون بپردازد. پرداخت پنج درصد بهاي كل كار مقاطعه‌كار از طرف كارفرما موكول به ارائه مفاصاحساب از طرف سازمان خواهد بود. در مورد مقاطعه‌كاراني كه صورت‌مزد و حق بيمه كاركنان خود را در موعد مقرر به سازمان تسليم و پرداخت مي‌كنند معادل حق بيمه پرداختي بنا به درخواست سازمان از مبلغ مذكور آزاد خواهد شد هر گاه كارفرما آخرين قسط مقاطعه‌كاررا بدون مطالبه مفاصاحساب سازمان بپردازد مسئول پرداخت حق بيمه مقرر و خسارات مربوط خواهد بود و حق دارد وجوهي را كه از اين بابت‌به سازمان پرداخته است از مقاطعه‌كار مطالبه و وصول نمايد، كليه وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شركتهاي دولتي همچنين شهرداري‌ها و اتاق اصناف و مؤسسات غير دولتي و مؤسسات خيريه و عام‌المنفعه مشمول مقررات اين ماده ميباشندتبصره كليه كارفرمايان موضوع اين‌ماده و ماده 29 قانون‌بيمه‌هاي اجتماعي سابق مكلفند، مطالبات سازمانتأمين اجتماعي‌از مقاطعه‌كاران و مهندسين مشاوري كه حداقل يكسال‌از تاريخ‌خاتمه، تعليق و يا فسخ قرارداد آنان گذشته و در اين فاصله‌جهتپرداخت حق بيمه كاركنان شاغل در اجراي قرارداد و ارائه‌مفاصاحساب‌سازمان تأمين اجتماعي مراجعه ننموده‌اند را ضمن‌اعلام فهرست مشخصات مقاطعه‌كاران و مهندسين مشاور از محلپنج درصد كل كار و آخرين قسطنگهداري شده به اين سازمان پرداخت نمايند ميزان حق بيمه پس از قطعي شدن طبق قانون و براساس آراء هيأت تجديد نظر موضوع ماده44 قانون تأمين‌اجتماعي و ابلاغ مجدد به پيمانكار جهت پرداخت بدهي‌حق بيمه ظرف 20 روز از تاريخ ابلاغ توسط سازمان تأمين اجتماعي اعلام خواهد شدنحوه اجراي تبصره به موجب آئين‌نامه‌اي خواهد بود كه توسط‌سازمان تأمين اجتماعي تهيه و به تصويب هيأت وزيران ميرسدماده 39. كارفرما مكلف است حق بيمه مربوط به هر ماه‌را حداكثر تا آخرين روز ماه بعد به سازمان بپردازد همچنين‌صورت مزد يا حقوق بيمه‌شدگان را به ترتيبي كه در آئين‌نامه طرز تنظيم و ارسال صورت مزد كه به تصويب شوراي عالي سازمان‌خواهد رسيد به سازمان تسليم نمايد سازمان حداكثر ظرف شش‌ماه از تاريخ دريافت صورت مزد اسناد و مدارك كارفرما را موردرسيدگي قرار داده و در صورت مشاهده نقص يا اختلاف يا مغايرت‌به شرح ماده 100 اين قانون اقدام و مابه‌التفاوت را وصولمينمايدهر گاه كارفرما از ارائه اسناد و مدارك امتناع كندسازمان مابه‌التفاوت حق بيمه را رأساً تعيين و مطالبه و وصول خواهد كرد ماده 40 .در صورتي كه كارفرما از ارسال صورت‌مزد مذكور در ماده 39 اين قانون خودداري كند سازمان مي‌تواند حق‌بيمه‌را رأساً تعيين و از كارفرما مطالبه و وصول نمايد ماده 41. در مواردي كه نوع كار ايجاب كند سازمان‌مي‌تواند به پيشنهاد هيأت مديره و تصويب شوراي عالي سازمان نسبت‌مزد را به كل كار انجام يافته تعيين و حق بيمه متعلق را به‌همان نسبت مطالبه و وصول نمايد ماده 42.در صورتي كه كارفرما به ميزان حق‌بيمه و خسارات تأخير تعيين شده از طرف سازمان معترض باشد مي‌تواندظرف سي روز از تاريخ ابلاغ، اعتراض خود را كتباً به سازمان تسليم‌نمايد. سازمان مكلف است اعتراض كارفرما را حداكثر تا يكماه پس‌از دريافت آن در هيأت بدوي تشخيص مطالبات مطرح نمايد در صورتعدم اعتراض كارفرما ظرف مدت مقرر تشخيص سازمان قطعي و ميزان‌حق بيمه و خسارات تعيين شده طبق ماده 50 اين قانون وصول خواهدشد ماده 43. هيأت‌هاي بدوي تشخيص مطالبات سازمان از افرادزير تشكيل ميگردندنماينده وزارت رفاه اجتماعي كه رياست هيأت را به عهده‌خواهد داشتيكنفر به عنوان نماينده كارفرما به انتخاب اتاق بازرگاني‌و صنايع و معادن ايران در مورد بازرگانان و صاحبان صنايع يا يكنفر نماينده صنف مربوط به معرفي اتاق اصناف در مورد افراد صنفي و صاحبان حرف و مشاغل آزاديكنفر به انتخاب شوراي عالي تأمين اجتماعينماينده كارگران در مورد كارگران مشمول قانون تأمين اجتماعي‌به انتخاب وزير رفاه اجتماعيآراء هيأت‌هاي بدوي در صورتي كه مبلغ مورد مطالبه سازمان‌بابت اصل حق‌بيمه يك ميليون و پانصد هزار ريال يا كمتر باشدو يا اين كه در موعد مقرر مورد اعتراض واقع نشود قطعي و لازم‌الاجراخواهد بود در صورتي كه مبلغ مورد مطالبه بيش از يك ميليون‌و پانصد هزار ريال باشد كارفرما و سازمان ظرف 20 روز از تاريخ ابلاغ واقعي يا قانوني رأي هيأت بدوي حق تقاضاي تجديدنظر خواهند داشتماده 44. هيأت‌هاي تجديد نظر تشخيص مطالبات درمراكز استانها با شركت افراد زير تشكيل ميشودنماينده وزارت رفاه اجتماعي كه رياست هيأت را به عهده‌خواهد داشتيكنفر از قضات دادگستري به انتخاب وزارت دادگسترييكنفر به انتخاب شوراي عالي تأمين اجتماعينماينده سازمان به انتخاب رئيس هيأت مديره و مديرعاملسازمانيكنفر به عنوان نماينده كارفرما به انتخاب اتاق بازرگاني‌و صنايع و معادن ايران در مورد بازرگانان و صاحبان صنايع‌يا يك نفر نماينده اتاق اصناف در مورد افراد صنفي و صاحبان‌حرف و مشاغل آزادآراء هيأت تجديد نظر قطعي و لازم‌الاجرا استتبصره. هيأت‌هاي بدوي و تجديد نظر تاريخ رسيدگي‌را به كارفرما ابلاغ خواهند كرد و حضور كارفرما براي اداي توضيحاتبلامانع است ماده 45.نحوه تسليم اعتراض ودرخواست تجديد نظر و تشكيل جلسات هيأت‌ها و ترتيب رسيدگي و صدوررأي و ابلاغ به موجب آئين‌نامه‌اي خواهد بود كه به پيشنهاد هيأتمديره سازمان به تصويب شوراي عالي سازمان خواهد رسيدماده 46. سازمان مي‌تواند به درخواست كارفرما بدهي او را حداكثر تا سي و شش قسط ماهانه تقسيط نمايد و در اين صورت‌كارفرما بايد معادل دوازده درصد در سال نسبت به مانده بدهي‌خود بهره به سازمان بپردازد. در صورتي كه كارفرما هر يك‌از اقساط مقرر را در رأس موعد پرداخت نكند بقيه اقساط تبديل به حال شده و طبق ماده 50 اين قانون وصول خواهد شد ماده 47. كارفرمايان مكلفند صورت مزد و حقوق و مزاياي بيمه‌شدگان‌همچنين دفاتر و مدارك لازم را در موقع مراجعه بازرس سازمان‌در اختيار او بگذارند. بازرسان سازمان مي‌توانند از تمام ياقسمتي از دفاتر و مدارك مذكور رونوشت يا عكس تهيه و براي‌كسب اطلاعات لازم به هر يك از رؤسا و كارمندان و كارگرانكارگاه و مراجع ذيربط مراجعه نمايند.بازرسان سازمان حق‌دارند كارگاههاي مشمول قانون را مورد بازرسي قرار دهند وداراي همان اختيارات و مسئوليت‌هاي مذكور در مواد 52 و 53قانون كار خواهند بود نتيجه بازرسي حداكثر ظرف يكماه از طرف سازمان به كارفرما اعلام خواهد شد ماده 48. از تاريخي كه سازمان با توجه به ماده7 اين قانون گروه جديدي را مشمول بيمه اعلام نمايد ملزم به انجام‌تعهدات قانوني طبق مقررات نسبت به بيمه‌شدگان خواهد بودوكارفرمايان موظفند حق بيمه را از همان تاريخي كه گروه‌مزبور مشمول بيمه اعلام شده است به سازمان بپردازندتبصره. در صورت عدم ارسال صورت مزد در موعد مقرر از طرف كارفرما سازمان مي‌تواند مزد يا حقوق بيمه‌شدگان‌را براساس مأخذي كه طبق ماده 40 اين قانون مبناي تعيين حق‌بيمه‌قرار گرفته است احتساب و مأخذ پرداخت مزاياي نقدي قرار دهددرمواردي كه تعيين مزد يا حقوق بيمه شده به طريق مذكور ميسر نباشدسازمان مي‌تواند مزاياي نقدي را به مأخذ حداقل‌مزد يا حقوق به‌طور علي‌الحساب پرداخت نمايد ماده 49. مطالبات سازمان ناشي از اجراي اين قانون درعداد مطالبات ممتاز مي‌باشد ماده 50 .مطالبات سازمان بابت حق بيمه و خسارات‌تأخير و جريمه‌هاي نقدي كه ناشي از اجراي اين قانون يا قوانين سابق بيمه‌هاي اجتماعي و قانون بيمه‌هاي اجتماعي روستائيان باشد،همچنين هزينه‌هاي انجام شده طبق مواد 66 و 90 خسارات مذكور درمواد 98 و 100 اين قانون در حكم مطالبات مستند به اسناد لازم‌الاجرابوده و طبق مقررات مربوط به اجراي مفاد اسناد رسمي به وسيله‌مأمورين اجراي سازمان قابل وصول مي‌باشد. آئين‌نامه اجرائي اين‌ماده حداكثر ظرف شش ماه از تاريخ تصويب اين قانون از طرف سازمان‌تهيه و پس از تصويب وزارت رفاه اجتماعي و وزارت دادگستري به‌موقع اجراء گذارده خواهد شد. تا تصويب آئين‌نامه مزبور مقررات اين‌ماده توسط مأمورين اجراي احكام محاكم دادگستري براساس آئين‌نامه‌ماده 35 قانون بيمه‌هاي اجتماعي اجراء خواهد شدفصل سوم - مقــرات مالـي
ماده 51.هيأت مديره مكلف است تا اول دي‌ماه هر سال بودجه كل سازمان را براي سال بعد تنظيم و بهشوراي عالي سازمان پيشنهاد نمايد، شوراي عالي سازمان مكلف‌است حداكثر تا پانزدهم اسفندماه بودجه سال بعد را تصويبو به هيأت مديره ابلاغ نمايدتبصره.سهم سازمان تأمين خدمات درماني از بابت هزينه‌هاي‌ناشي از بندهاي الف و ب ماده 3 اين قانون به ترتيب مقرر در ماده 29 بايد در بودجه سازمان مشخص گردد ماده 52. مانده درآمد پس از وضع مخارج و كليه درآمدهاي‌حاصل از خسارات و زيان ديركرد و بهره سپرده‌ها و سود اوراق‌بهادار و سود سرمايه‌گذاري‌ها و درآمد حاصل از فروش و يا واگذاريو يا بهره‌برداري از اموال سازمان كلاً به حساب ذخائر منظورخواهد شدتبصره 1.شوراي عالي سازمان هر سال به پيشنهاد هيأت مديره‌از محل ذخاير مبلغي جهت خريد اموال غيرمنقول و ايجاد ساختمان‌هايا تأسيسات و تجهيزات جديد كه اعتبار آن در بودجه سازمان تأمين نشده باشد تخصيص خواهد داد ماده 53.ذخاير سازمان نزد بانك رفاه كارگران متمركز خواهدشد بانك مذكور ذخاير مزبور را تحت نظر هيأتي با تصويب شورايعالي سازمان به كار خواهد انداخت فصل چهارم
حوادث و بيماريها و بارداري
ماده 54.بيمه‌شدگان و افراد خانواده آنها از زماني كه مشمول مقررات اين قانون قرار مي‌گيرنددر صورت مصدوم شدن بر اثر حوادث يا ابتلاء به بيماري مي‌تواننداز خدمات پزشكي استفاده نمايند. خدمات پزشكي «كه به عهدهسازمان تأمين خدمات درماني است» شامل كليه اقدامات درماني‌سرپايي ـ بيمارستاني تحويل داروهاي لازم و انجام آزمايشات‌تشخيص طبي مي‌باشد ماده 55.خدمات درماني موضوع اين قانون به دو صورت انجامميگيردالف :اولويت درمان به روش درمان مستقيم داده شودب. استفاده از روش درمان غيرمستقيم با اختيار و تشخيص وزارت‌بهداري و بهزيستي به موجب آئين‌نامه‌اي خواهد بود كه وزارت‌بهداري و بهزيستي ظرف مدت 15 روز پس از تصويب اين ماده‌واحده تهيه و به مرحله اجرا درخواهد آمد ماده 56. به منظور توانبخشي، ترميم و تجديد فعاليت بيمه‌شدگان‌آسيب‌ديده كه قدرت كار اوليه خود را از دست داده‌اند «سازمانتأمين خدمات درماني» براي اشتغال آنها به كارهاي مناسب‌ديگر طبق آئين‌نامه‌هائي كه از طرف شوراي فني سازمان مذكورپيشنهاد و به تصويب شوراي عالي سازمان خواهد رسيد از طريق‌مؤسسات حرفه‌اي معلولين اقدام خواهد نمود ماده 57در صورتيكه معالجه بيمار مستلزم انتقال او ازروستا يا از شهرستان به شهرستان ديگر باشد ترتيب نقل و انتقال‌طبق ضوابطي خواهد بود كه از طرف «سازمان تأمين خدمات درماني»پيشنهاد و به تصويب شوراي فني سازمان مذكور مي‌رسد ماده 58.افراد خانواده بيمه شده كه از كمكهاي مقرر در ماده 54 اين قانون استفاده مي‌كنند عبارتند از:همسر بيمه شدهشوهر بيمه شده در صورتي كه معاش او توسط بيمه شده زن‌تأمين مي‌شود و سن او از شصت سال متجاوز باشد يا طبق نظركميسيون پزشكي موضوع ماده 91 اين قانون ازكارافتاده شناخته‌شود ماده 59.بيمه شدگاني كه تحت معالجه و يا درمانهاي توانبخشي‌قرار مي‌گيرند و بنا به تشخيص «سازمان تأمين خدمات درماني»موقتاً قادر به كار نيستند به شرط عدم اشتغال به كار و عدم‌دريافت مزد يا حقوق استحقاق دريافت غرامت دستمزد را با رعايت‌شرايط زير خواهند داشت:
بيمه شده بر اثر حوادث ناشي از كار و غير ناشي از كاريا بيماريهاي حرفه‌اي تحت درمان قرار گرفته باشددر صورتيكه بيمه شده به سبب بيماري و طبق گواهي پزشكاحتياج به استراحت مطلق يا بستري شدن داشته باشد و در تاريخ‌اعلام بيماري مشغول به كار بوده و يا در مرخصي استحقاقي‌باشد ماده 60.حوادث ناشي از كار حوادثي است كه در حين انجام وظيفه و به سبب آن براي بيمهشده اتفاق مي‌افتد مقصوداز حين انجام‌وظيفه تمام اوقاتي است كه بيمهشده در كارگاهيا مؤسسات وابسته يا ساختمانها و محوطه آن مشغول كار باشدو يا به دستور كارفرما در خارج از محوطه كارگاه عهده‌دار انجام‌مأموريتي باشد. اوقات مراجعه به درمانگاه و يا بيمارستان‌و يا براي معالجات درماني و توانبخشي و اوقات رفت و برگشت‌بيمه‌شده از منزل به كارگاه جزء اوقات انجام‌وظيفه محسوب‌مي‌گردد مشروط بر اينكه حادثه در زمان عادي رفت و برگشت به كارگاه اتفاق افتاده باشد حوادثي كه براي بيمه شده حين اقدام براي نجات ساير بيمه‌شدگان و مساعدت به آنان‌اتفاق مي‌افتد حادثه ناشي از كار محسوب مي‌شود ماده 61.بيماريهاي حرفه‌اي به موجب جدولي كه به پيشنهاد هيأت مديره به تصويب شوراي عالي سازمان خواهد رسيد تعيين‌مي‌گردد مدت مسئوليت سازمان تأمين خدمات درماني نسبت به‌درمان هريك از بيماريهاي حرفه‌اي پس از تغيير كار بيمه‌شدهبه شرحي است كه در جدول مزبور قيد مي‌شود ماده 62دت پرداخت غرامت دستمزد ايام بيماري و ميزان‌آن بشرح زير مي‌باشد:
غرامت دستمزد از اولين روزي كه بيمهشده بر اثر حادثه‌يا بيماري حرفه‌اي و به موجب تشخيص سازمان تأمين خدمات‌درماني قادر به كار نباشد پرداخت خواهد شد در مواردي كه‌عدم اشتغال به كار و معالجه به سبب بيماري باشد در صورتيكه بيمار در بيمارستان بستري نشود غرامت دستمزد از روز چهارم‌پرداخت خواهد شدپرداخت غرامت دستمزد تا زماني كه بيمهشده به تشخيص‌سازمان تأمين خدمات درماني قادر به كار نبوده و به موجب‌مقررات اين قانون از كارافتاده شناخته نشده باشد ادامه‌خواهد يافتغرامت دستمزد بيمه‌شده‌اي كه داراي همسر يا فرزند يا پدرو مادر تحت تكفل باشد به ميزان سه چهارم آخرين مزد يا حقوق‌روزانه او پرداخت ميگرددغرامت دستمزد بيمه‌شده‌اي كه همسر يا فرزند يا پدر و مادرتحت تكفل نداشته باشد معادل دو سوم آخرين مزد يا حقوق روزانه‌او مي‌باشد مگر اينكه بيمهشده به هزينه سازمان تأمين خدمات‌درماني بستري شود كه در اينصورت غرامت دستمزد معادل يك‌دوم آخرين مزد يا حقوق روزانه وي خواهد بودهرگاه سازمان تأمين خدمات درماني بيمه‌شده‌اي را براي‌معالجه به شهرستان ديگري اعزام دارد و درمان او را به‌طورسرپائي انجام دهد علاوه بر غرامت دستمزد متعلق معادل صددر صد غرامت دستمزد روزانه هم بابت هزينه هر روز اقامت اوپرداخت خواهد شد. در صورتي كه به تشخيص پزشك معالج مادام‌كه بيمار احتياج به همراه داشته باشد علاوه بر مخارج مسافرت معادل پنجاه درصد حقوق يا دستمزد بيمهشده نيز به همراه‌بيمار از طرف سازمان پرداخت خواهد شد ماده 63.در مورد بيماريها يا حوادث آخرين مزد يا حقوق روزانه‌بيمه‌شده به منظور محاسبه غرامت دستمزد ايام بيماري عبارت‌است از جمع كل دريافتي بيمهشده كه به مأخذ آن حق بيمه‌دريافت شده است در آخرين 90 روز قبل از شروع بيماري تقسيم‌به روزهاي كار و در مورد بيمه‌شدگاني كه كارمزد دريافت مي‌كنندآخرين مزد عبارت است از جمع كل دريافتي بيمهشده كه به‌مأخذ آن حق بيمه دريافت شده است در آخرين 90 روز قبل ازشروع بيماري تقسيم بر 90 مشروط بر اينكه غرامت دستمزد اين‌مبلغ از غرامت دستمزدي كه به حداقل مزد كارگر عادي تعلق مي‌گيرد كمتر نباشد. در صورتي كه بيمهشده دريافت‌كننده كارمزدظرف سه ماه مذكور مدتي از غرامت دستمزد استفاده كرده باشدمتوسط دستمزدي كه مبناي محاسبه غرامت دستمزد مذكور قرارگرفته است به منزله دستمزد روزانه ايام بيماري تلقي و در محاسبه منظور خواهد شد ماده 64.در مواردي كه كارفرمايان طبق قوانين و مقررات ديگري مكلف باشند حقوق يا مزد بيمه‌شدگان بيمار خود را پرداختنمايند سازمان تأمين خدمات درماني فقط عهده‌دار معالجه آنها طبق مقررات اين قانون خواهد بود
تبصره.در مواردي كه كارفرمايان طبق قوانين ديگري مكلف‌باشند حقوق كارگران مسلول خود را پرداخت نمايند سازمان فقط‌عهده‌دار معالجه آنها طبق مقررات اين قانون خواهد بود ماده 65.در صورت وقوع حادثه ناشي از كار كارفرما مكلف است اقدامات لازم اوليه را براي جلوگيري از تشديد وضع حادثه‌ديده‌به عمل آورده و مراتب را ظرف سه روز اداري كتباً به اطلاع‌سازمان برساند. در صورتي كه كارفرما بابت اقدامات اوليه‌مذكور متحمل هزينه‌اي شده باشد سازمان تأمين خدمات درماني‌هزينه‌هاي مربوطه را خواهد پرداخت ماده 66. در صورتي كه ثابت شود وقوع حادثه مستقيماً ناشي‌از عدم رعايت مقررات حفاظت فني و بروز بيماري ناشي از عدم‌رعايت مقررات بهداشتي و احتياط لازم از طرف كارفرما يا نمايندگان‌او بوده سازمان تأمين خدماتي درماني و سازمان هزينه‌هايمربوط به معالجه و غرامات و مستمري‌ها و غيره را پرداخته و طبق ماده 50 اين قانون از كارفرما مطالبه و وصول خواهدنمودتبصره. مقصر مي‌تواند با پرداخت معادل ده سال مستمري موضوع‌اين ماده به سازمان از اين بابت بري‌الذمه شودتبصرههر گاه بيمهشده مشمول مقررات مربوط به بيمه شخص ثالث باشد در صورت وقوع حادثه سازمان و سازمان تأمين‌خدمات درماني و يا شخصاً كمكهاي مقرر در اين قانون را نسبت به بيمهشده انجام خواهند داد و شركتهاي بيمه موظفند خسارات وارده به سازمان‌ها را در حدود تعهدات خود نسبت به شخص ثالث بپردازند ماده 67بيمهشده زن يا همسر بيمهشده مرد در صورتي كه‌ظرف يكسال قبل از زايمان سابقه پرداخت حق بيمه شصت روزرا داشته باشد مي‌تواند بشرط عدم اشتغال به كار از كمك بارداري‌استفاده نمايد. كمك بارداري دو سوم آخرين مزد يا حقوق بيمهشده طبق ماده 63 مي‌باشد كه حداكثر براي مدت دوازده هفته‌جمعاً قبل و بعد از زايمان بدون كسر سه روز اول پرداخت خواهدشد ماده 68.بيمهشده زن يا همسر بيمهشده مرد در صورتي كه‌در طول مدت يكسال قبل از وضع حمل حق بيمه شصت روز راپرداخته باشد از كمكها و معاينه‌هاي طبي و معالجات قبل اززايمان و حين زايمان و بعد از وضع حمل استفاده خواهد كرد.سازمان تأمين خدمات درماني بنا به درخواست بيمهشده مي‌تواندبه جاي كمكهاي مذكور مبلغي وجه نقد به بيمهشده پرداخت‌نمايد، مبلغ مزبور در آئين‌نامه‌اي كه از طرف هيأت مديره‌تأمين خدمات درماني تهيه و به تصويب شوراي عالي سازمان‌مي‌رسد تعيين خواهد شد ماده 69.در صورتي كه بيمهشده زن و يا همسر بيمهشده مرد به بيماريهايي مبتلا شود كه شير دادن براي طفل او زيان‌آورباشد يا پس از زايمان فوت شود شير مورد نياز تا 18 ماهگي تحويل‌خواهد شدفصل پنجم - از كـارافتـادگـي
ماده 70بيمه‌شدگاني كه طبق نظر پزشك معالج غير قابل علاج تشخيص داده مي‌شوند پس از انجام‌خدمات توانبخشي و اعلام نتيجه توانبخشي يا اشتغال چنانچه‌طبق نظر كميسيونهاي پزشكي مذكور در ماده 91 اين قانون توانائي‌خود را كلاً يا بعضاً از دست داده باشند به ترتيب زير با آنهافتار خواهد شد:
هر گاه درجه كاهش قدرت كار بيمهشده شصت و شش درصدو بيشتر باشد از كارافتادة كلي شناخته ميشودچنانچه ميزان كاهش قدرت كار بيمهشده بين سي و سه‌تا شصت و شش درصد و به علت حادثه ناشي از كار باشد از كارافتادةجزئي شناخته ميشوداگر درجه كاهش قدرت كار بيمهشده بين ده تا سي و سه‌درصد بوده و موجب آن حادثه ناشي از كار باشد استحقاق دريافت غرامت نقص مقطوع را خواهد داشت ماده 71بيمه‌شده‌اي كه در اثر حادثه ناشي از كار يا بيماري حرفه‌اي از كارافتاده كلي شناخته شود بدون در نظر گرفتن‌مدت پرداخت حق بيمه استحقاق دريافت مستمري ازكارافتادگي‌كلي ناشي از كار را خواهد داشت ماده 72ميزان مستمري ماهانه از كارافتادگي كلي ناشي از كار عبارتست از يك سي‌ام مزد يا حقوق متوسط بيمه‌شده‌ضرب در سنوات پرداخت حق بيمه مشروط بر اينكه اين مبلغ‌از پنجاه درصد مزد يا حقوق متوسط ماهانه او كمتر و از صد درصد آن بيشتر نباشد در مورد بيمه‌شدگاني كه داراي همسر بوده‌يا فرزند يا پدر يا مادر تحت تكفل داشته باشند و مستمري استحقاقي آنها از شصت درصد مزد يا حقوق متوسط آنها كمتر باشد علاوه بر آن معادل ده درصد مستمري استحقاقي به عنوان كمك مشروط بر آنكه جمع مستمري و كمك از 60% تجاوز نكند پرداخت خواهد شدتبصرهشوهر يا فرزند يا پدر يا مادر با شرايط زير تحت تكفل‌بيمه‌شده محسوب ميشوندسن شوهر از شصت سال متجاوز باشد و يا به تشخيص كميسيونهاي پزشكي موضوع ماده 91 اين قانون از كارافتاده كلي بودهو در هر دو حالت به حكم اين قانون مستمري دريافت ننمايدو معاش او توسط زن تأمين شودفرزندان بيمهشده كه حائز شرايط مذكور در بند 3 ماده 58اين قانون باشند
سن پدر از شصت و سن مادر از پنجاه و پنج سال بيشتر بوده يا اينكه به تشخيص كميسيونهاي پزشكي موضوع ماده 91 اين‌قانون از كارافتاده باشند و معاش آنها توسط بيمهشده تأمين و در هر حال به موجب اين قانون مستمري دريافت ندارندتبصرهمزد يا حقوق متوسط ماهانه بيمهشده موضوع اين ماده عبارت است از جمع كل مزد يا حقوق او كه به مأخذ آن‌حق بيمه دريافت گرديده ظرف هفتصد و بيست روز قبل از وقوع‌حادثه ناشي از كار يا شروع بيماري حرفه‌اي كه منجر به ازكارافتادگي شده است تقسيم به روزهاي كار ضرب در سي ماده 73به بيمه‌شده‌اي كه در اثر حادثه ناشي از كار بين سي و سه تا شصت و شش درصد توانايي كار خود را از دست داده باشد مستمري از كارافتادگي جزئي ناشي از كار پرداخت‌خواهد شد ميزان مستمري عبارتست از حاصل ضرب درصد از كارافتادگي‌در مبلغ مستمري ازكارافتادگي كلي استحقاقي كه طبق ماده72 اين قانون تعيين مي‌گردد ماده 74.بيمه‌شده‌اي كه در اثر حادثه ناشي از كار بين ده تا سي و سه درصد توانايي كار خود را از دست داده باشداستحقاق دريافت غرامت نقص عضو را خواهد داشت ميزان اين‌غرامت عبارت است از سي و شش برابر مستمري استحقاقي مقرردر ماده 72 اين قانون ضرب در، درصد از كارافتادگي ماده 75بيمه‌شده‌اي كه ظرف ده سال قبل از وقوع حادثه غير ناشي از كار يا ابتلاء به بيماري حداقل حق بيمه يكسالكار را كه متضمن حق بيمه نود روز كار ظرف يكسال قبل ازوقوع حادثه يا بيماري منجر به از كارافتادگي باشد پرداختنموده باشد در صورت از كارافتادگي كلي حق استفاده از مستمري‌از كارافتادگي كلي غير ناشي از كار ماهانه را خواهد داشتتبصرهمحاسبه متوسط دستمزد و مستمري از كارافتادگي موضوع‌ماده فوق به ترتيب مقرر در ماده 72 اين قانون و تبصره2 آن صورت خواهد گرفتفصل ششم - بـازنشستـگي
ماده 76مشمولين اين قانون درصورت حائز بودن شرايط زير حق استفاده از مستمري بازنشستگي‌را خواهند داشت:
حداقل ده سال حق بيمه مقرر را قبل از تاريخ تقاضاي بازنشستگي پرداخته باشندسن مرد به شصت سال تمام و سن زن به پنجاه و پنج سال‌تمام رسيده باشدتبصره 1كساني كه 30 سال تمام كار كرده و در هر مورد حق‌بيمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند در صورتيكه سن‌مردان 50 سال و سن زنان 45 سال تمام باشد مي‌توانند تقاضاي‌مستمري بازنشستگي نمايندتبصره 2الف ـ كارهاي سخت و زيان‌آور كارهايي است كه در آنها عوامل فيزيكي، شيميايي، مكانيكي و بيولوژيكي محيط كارغيراستاندارد بوده و در اثر اشتغال كارگر تنشي به مراتب بالاتراز ظرفيتهاي طبيعي (جسمي و رواني) در وي ايجاد مي‌شود كهنتيجه آن بيماري شغلي و عوارض ناشي از آن بوده و بتوان‌با به كارگيري تمهيدات فني، مهندسي، بهداشتي و ايمني وغيره صفت سخت و زيان‌آور بودن را از آن مشاغل كاهش داديا حذف كرد1 ـ كارفرمايان كليه كارگاههاي مشمول قانون تأمين اجتماعي‌كه تمام يا برخي از مشاغل آنها حسب تشخيص مراجع ذي‌ربط‌سخت و زيان‌آور اعلام شده است يا اعلام خواهد شد مكلف‌اندظرف دو سال از تاريخ تصويب اين قانون نسبت به ايمن‌سازيعوامل شرايط محيط كار مطابق حد مجاز و استانداردهاي مشخصشده در قانون كار و آيين‌نامه‌هاي مربوطه و ساير قوانين موضوعه‌در اين زمينه اقدام كنند2 ـ كارفرمايان كارگاههاي مشمول قانون تأمين اجتماعي مكلف‌اندقبل از ارجاع كارهاي سخت و زيان‌آور به بيمه‌شدگان، ضمنانجام معاينات پزشكي آنان از لحاظ قابليت و استعداد جسماني‌متناسب با نوع كارهاي رجوع داده شده (موضوع ماده 90 قانون‌تأمين اجتماعي)، نسبت به انجام معاينات دوره‌اي آنان كه‌حداقل در هر سال نبايد كمتر از يك بار باشد، به منظور آگاهي‌از روند سلامتي و تشخيص به هنگام بيماري و پيشگيري از فرسايشجسمي و روحي اقدام كنند. وزارتين بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و كار و امور اجتماعي مكلف‌اند تمهيدات لازم را در انجام اين بند به وسيلة كارفرمايان اعمال كنندبـ حمايتها:
افرادي كه حداقل 20 سال متوالي و 25 سال متناوب در كارهاي سخت و زيان‌آور (مخل سلامتي) اشتغال داشته و در هرمورد حق‌بيمه مدت مذكور را به سازمان پرداخته باشند، مي‌توانندتقاضاي مستمري بازنشستگي كنند، هر سال سابقه پرداخت حق‌بيمه‌در كارهاي سخت و زيان‌آور 5/1 سال محاسبه خواهد شددر صورتي كه بيمه‌شدگان موضوع اين تبصره قبل از رسيدن‌به سن مقرر يا كمتر از 20 سال سابقه خدمت دچار فرسايش جسميو روحي ناشي از اشتغال در كارهاي سخت و زيان‌آور شوند باتأييد كميسيونهاي پزشكي (موضوع ماده 91 قانون تأمين اجتماعي)با هر ميزان سن و سابقه خدمت از مزاياي مندرج در اين تبصره برخوردار خواهند شد.در مورد ساير بيمه‌شدگان حداقل سابقه پرداخت حق‌بيمه براي استفاده از مستمري بازنشستگي از تاريخ تصويب اين قانون‌هر سال يك سال افزايش خواهد يافت تا آن كه اين حداقلبه بيست سال تمام برسداز تاريخ تصويب اين قانون براي مشمولان اين تبصرهچهار درصد (4%) به نرخ حق‌بيمه در قانون تأمين اجتماعي افزوده‌خواهد شد كه آن هم در صورت تقاضاي مشمولان قانون، به‌طوريكجا يا به‌طور اقساطي به وسيله كارفرمايان پرداخت خواهدشدتشخيص مشاغل سخت و زيان‌آور و چگونگي احراز توالي و تناوب‌اشتغال، نحوه تشخيص فرسايش جسمي و روحي و ساير موارد مطروحهدر اين تبصره به موجب آيين‌نامه‌اي خواهد بود كه حداكثرظرف چهار ماه توسط سازمان تأمين اجتماعي و وزارتخانه‌هاي‌كار و امور اجتماعي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي تهيه‌و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيدبيمهشدگاني كه داراي سابقه پرداخت حق‌بيمه در كارهاي‌سخت و زيان‌آور به تاريخ قبل از تاريخ تصويب اين قانون‌باشند مي‌توانند با استفاده از مزاياي اين قانون درخواست‌بازنشستگي نمايند. در اين صورت با احراز شرايط توسط بيمهشده،كارفرمايان مربوطه مكلف‌اند حق‌بيمه مربوطه و ميزان مستمري‌برقراري را تا احراز شرايط مندرج در تبصره 2 و همچنين چهاردرصد (4%) ميزان مستمري برقراري نسبت به سنوات قبل از تصويب‌اين قانون را يكجا به سازمان پرداخت نمايندتبصره 3بيمه‌شدگاني كه داراي 35 سال تمام سابقه پرداخت‌حق بيمه باشند مي‌توانند بدون در نظر گرفتن شرط سني مقرردر قانون تقاضاي بازنشستگي نمايندتبصره 4زنان كارگر با داشتن (20) سال سابقه كار و (42)سال سن به شرط پرداخت حق بيمه با (20) روز حقوق مي‌توانندبازنشسته شوند ماده 77- ميزان مستمري بازنشستگي عبارتست از يك سي‌ام متوسط مزد يا حقوق بيمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بيمه‌مشروط بر آنكه از (30/35) سي‌وپنج، سي‌ام متوسط مزد يا حقوق‌تجاوز ننمايدتبصرهمتوسط مزد يا حقوق براي محاسبه مستمري بازنشستگي‌عبارتست از مجموع مزد يا حقوق بيمه شده كه براساس آن حق‌بيمه پرداخت گرديده ظرف آخرين دو سال پرداخت حق بيمه‌تقسيم بر بيست و چهار ماده 78- كارفرما مي‌تواند بازنشستگي بيمه‌شدگاني را كه حداقل پنج سال پس از رسيدن به سن بازنشستگي مقرر در اين‌قانون به كار خود ادامه داده‌اند از سازمان تقاضانمايد ماده 79- در مورد مستخدمين شركتهاي دولتي كه به موجب قانون اكثريت سهام آنها متعلق به بخش خصوصي شده يا بشودبه ترتيب زير رفتار خواهد شد:
مستخدمين مشمول ماده 33 مقررات استخدامي شركتهاي دولتي‌و مستخدمين شركتهاي دولتي كه مشمول مقررات بازنشستگي ووظيفه خاص بوده‌اند تابع مقررات بازنشستگي و وظيفه موردعمل خود خواهند بودمستخدمين شركتهاي دولتي كه مشمول قانون بيمه‌هاي اجتماعي‌هستند مشمول مقررات اين قانون خواهند شدساير مستخدمين تابع مقررات قانون حمايت كارمندان در برابراثرات ناشي از پيري و ازكارافتادگي و فوت خواهند شدنحوه احتساب سوابق خدم
|